Taniec

1. Korzyści zdrowotne

  1. Poprawa kondycji fizycznej
  2. Taniec angażuje wiele grup mięśniowych, co przyczynia się do poprawy kondycji i wydolności organizmu.

  3. Poprawa postawy
  4. Taniec uczy prawidłowego ustawienia ciała, co przyczynia się do poprawy postawy i zmniejszenia ryzyka kontuzji.

  5. Poprawa koncentracji
  6. Konieczność zapamiętania układów tanecznych i synchronizacja ruchów z muzyką poprawia koncentrację i uwagę.

  7. Rozwój kreatywności
  8. Taniec daje możliwość wyrażania siebie i swoich emocji poprzez ruch, co sprzyja rozwojowi kreatywności.

  9. Wzrost elastyczności i koordynacji
  10. Rytmiczne ruchy i ćwiczenia na zajęciach tanecznych pomagają zwiększyć elastyczność ciała i poprawić koordynację ruchową.

  11. Budowanie pewności siebie
  12. Osiąganie postępów w tańcu, a także występy przed publicznością, pomagają w budowaniu pewności siebie i poczucia własnej wartości.

2. Formy tańca

Z definicji, taniec jest to układ rytmicznych ruchów ciała, powstających spontanicznie pod wpływem bodźców emocjonalnych lub świadomie wyrażających pewne stany psychiczne, skoordynowanych zazwyczaj ze zrytmizowaną muzyką lub tylko elementem rytmicznym. Ruchy te mają wartość estetyczną i symboliczną, i są w danej kulturze uznawane za taniec przez wykonawców i odbiorców. Tańce mogą być podzielone i opisane ze względu na rodzaj choreografii, rodzaj ruchów lub historyczne pochodzenie.

Różne rodzaje tańca:

  1. Taniec jako forma obrzędowa
    • Taniec rytualny
    • Taniec rytualny – taniec stanowiący element obrzędów i praktyk kultowych. Znana już od okresu paleolitu, przetrwała do czasów dzisiejszych. Występuje w wielu kulturach, ale szczególnie ważną rolę zajmuje w religiach kultur pierwotnych.

    • Taniec wojenny
    • Jest to taniec z elementami imitacji walki, zwykle w odniesieniu do społeczeństw plemion wojowniczych, gdzie taniec ten był połączony z wojnami plemiennymi. W różnych kulturach taniec wojenny może być wykonywany w różnych celach, takich jak zwiększenie agresji wojowników przed walką lub demonstracja przed przeciwnikiem własnej siły i umiejętności. Wiele odmian tańca wojennego może wykorzystywać muzykę, przede wszystkim silne rytmy perkusyjne.

    • Taniec w Biblii
    • W Starym Testamencie opisano kilka zastosowań tańca, najczęściej jednoznacznie pozytywnych. Na taniec, według mędrców biblijnych, przeznaczony był odpowiedni czas:

      Jest czas płaczu i czas śmiechu, czas żałoby i czas radosnego tańca (Księga Koheleta; tłum. BWP)


      Pierwszy taniec (pląsy) opisano w Wj (15 rozdział) tzw. Kantyk Mojżesza, kiedy Izraelici na chwałę Jahwe, który zgładził Egipcjan w Morzu Czerwonym, wtedy Miriam prorokini zaśpiewała pieśń na chwałę Boga, a wszystkie kobiety tańczyły przy uderzaniach tamburynów.
      Dziękczynienie i radość taniec wyrażał podczas pochodów wojowników powracających ze zwycięskich bitew, również tańcem witały ich kobiety (Sdz 11:34; 1Sm 18:6, 7; 21:11; 29:5). Tańczono przy uroczystościach triumfalnych i świętach publicznych - począwszy od starego święta żniw w Szilo w czasach Sędziów. Psalmy (np. 149 i 150) wzywały do chwalenia Jahwe na instrumentach i w pieśniach połączonych z tańcami.

  2. Taniec jako forma spektaklu
    • Musical
    • forma teatralna, łącząca muzykę, piosenki, dialogi i taniec. Ładunek emocjonalny dzieła – humor, patos, miłość, gniew – podobnie jak sama opowieść, jest wyrażany poprzez słowa, muzykę, ruch i aspekty techniczne przedstawienia, tworząc jedną, spójną całość. Od początków XX wieku produkcje teatru muzycznego są nazywane po prostu „musicalami”. Wcześniejszą podobną do musicalu formą widowiska była extravaganza.
      Musicale są wykonywane na całym świecie. Mogą być wystawiane na wielkich scenach, jak wysokobudżetowe produkcje teatrów na West Endzie w Londynie czy Broadwayu w Nowym Jorku lub w mniejszych teatrach awangardowych, na Off-Broadwayu lub jako produkcje lokalne, wyjazdowe, w amatorskich grupach szkolnych, teatrach i innych przestrzeniach wykonawczych.

    • Balet
    • Balet powstał z renesansowych maskarad karnawałowych i z triumfów, popularnych we Włoszech, które przerodziły się w widowiska dworskie, złożone z recytacji, śpiewu, muzyki, pantomimy i tańca. Od początku XV w. krystalizował się specyficzny styl włoski, a jego najwybitniejszym przedstawicielem jest Domenico da Piacenza i jego dwaj uczniowie: Antonio Cornazzano i Guglielmo Ebreo. Ten ostatni wydał Rozprawę o sztuce tańca. W 1489 roku w Tortonie odbył się ślub księcia Mediolanu, Galeazzo Viscontiego z Izabellą Aragońską. Z tej okazji Bergonzio di Botta przygotował dla dworu uroczyste interludium oparte na temacie wyprawy Jazona i Argonautów po złote runo. Można uznać to przedstawienie za pierwsze widowisko baletowe.

    • Kabaret
    • Kabaret – w Polsce to forma rozrywki, przedstawienie przed publicznością, zwykle na żywo, mająca charakter satyryczny. Składa się ze skeczów sytuacyjnych, monologów, stand-up, piosenek, satyry politycznej, tworzonych i wystawianych przez kilkuosobowe grupy satyryków, komików, aktorów i artystów.
      Natomiast na świecie, kabaret to forma frywolnej rozrywki z muzyką, piosenkami, tańcem, skierowana głównie do mężczyzn, z udziałem roznegliżowanych kobiet. Miejscem występów kabaretu, prócz siedziby, może być pub, kasyno, restauracja lub klub nocny posiadający scenę. Publiczność w trakcie spektaklu kabaretowego zwykle spożywa kolacje lub przynajmniej ma napoje, rzadziej tańczy, ale z reguły zasiada przy stołach, a nie na widowni.

  3. Taniec jako rozrywka
    • Taniec dworski
    • forma tańca, która ukształtowała się pod koniec średniowiecza i była popularna do XVIII w. na najbogatszych dworach europejskich, wśród koronowanych głów, najwyższej arystokracji i dworzan. Największym powodzeniem cieszył się na dworach włoskich, francuskich i angielskich. Kiedy rozrywce tego typu zaczęto poświęcać coraz więcej czasu, powstał nowy zawód organizatora zabaw, prototyp choreografa.
      Tańce dworskie są zaliczane do tańców historycznych. Niektóre z nich wywodzą się z tańców ludowych. Pierwszym znanym z nazwiska twórcą tańców dworskich był Domenico da Piacenza. Z czasem taniec dworski przerodził się w taniec salonowy.

    • Taniec ludowy
    • Taniec ludowy jest wytworem kultury ludowej danego kraju. Stał się określeniem dotyczącym nie tylko samego sposobu poruszania się, ale również tradycyjnej muzyki, a dokładnie utworów komponowanych specjalnie z myślą o konkretnym rodzaju tańca. Wiążą się z tym także obyczaje poszczególnych regionów obejmujące między innymi barwne stroje, przeznaczone między innymi do tańca oraz ludowe pieśni powiązane z licznymi ceremoniałami jak też regionalne instrumenty. Każdy taniec ludowy zaliczany jest do dziedzictwa kulturowego danego kraju.

    • Taniec współczesny
    • Taniec współczesny – taniec oparty na idei baletu, pozbawiony jednak jego sztywnych zasad, w szczególności kładzie nacisk na pokazanie emocji tancerza, który tańcząc układ, stara się opowiedzieć odbiorcy pewną historię poprzez ruchy charakterystyczne dla rodzaju tej opowieści. Taniec współczesny jest bardzo luźną formą tańca, to znaczy, że nie ma ograniczeń tak, jak w balecie, co do ustawienia ciała – tutaj tancerz ma ogromną dowolność w kreowaniu ruchu, wykorzystywany jest tu ciężar ciała, grawitacja, oddech, swingi itp. W latach 70. XX wieku za sprawą Piny Bausch powstał teatr tańca, opierający się na technice tańca współczesnego.
      Taniec współczesny powstał na przełomie XIX i XX wieku jako odłam baletu, w którym jednak zabrakło sztywnych reguł tańca klasycznego. Jego korzenie sięgają Europy, a od ok. 1930 roku opanował także Stany Zjednoczone. Wczesny taniec współczesny był miniaturką solowych bardzo skompresowanych efektów – było to całkowitym przeciwieństwem XIX-wiecznych koncertów baletowych.

3. Historia tańca

Trudno o określenie, kiedy dokładnie rozpoczęła się historia tańca. Samo zjawisko istnieje nie tylko wśród ludzi, ale można je zaobserwować także u zwierząt. Tańce godowe ptaków nie są jedyną formą - można wymienić także nieco bardziej rozwinięte popisy u małp. U źródeł tańca leży przede wszystkim ruch, który jest jednym z najbardziej podstawowych składników życia w aspekcie fizjologicznym (np. bicie serca), jak i motorycznym (np. chód). Inną istotną częścią tańca jest rytm, również obecny w ludzkim organizmie (praca serca, krążenie, oddychanie).

Odkrycia archeologiczne wskazują, iż ludzie tańczyli od czasów prehistorycznych. Malowidła naskalne oraz badania etnograficzne pozwoliły ustalić, że pierwszymi formami tańca były najprawdopodobniej tańce myśliwskie oraz wojenne. Miały one przynieść pomyślność w wyprawach - zarówno po pożywienie, jak i po łupy lub odparcie najazdu wrogiego plemienia. Z czasem u części kultur taniec zaczął mieć o wiele więcej wspólnego z życiem wewnętrznym. Posiadał swoisty charakter magiczny, pozwalał osiągnąć ekstazę.

Szacuje się, iż w tym czasie do tańca dołączył pierwotny akompaniament w postaci odgłosów wydawanych przez ciało (okrzyków, klaskania, uderzania się w pierś). Powstał taniec obrazowy, czyli naśladujący jakieś zjawisko bądź zwierzę; miał on określoną treść. Innym rodzajem tańca był zbiorowy, który gromadził wiele osób we wspólnym ruchu. Określa się, iż najstarszym takim ugrupowaniem było koło. Z czasem pojawiły się też inne rodzaje tańca - popisowy, do celów rozrywkowych, albo miłosny, mający przyciągnąć osobniki przeciwnej płci. Wraz z rozwojem tańca pojawiły się pierwsze instrumenty perkusyjne.

XX wiek to okres licznych eksperymentów, myśli i reform, które w rezultacie doprowadziły do istnienia wielu kierunków tanecznych, rozwijających się równolegle. Dwie najważniejsze tendencje to zreformowanie tańca na gruncie baletu rosyjskiego oraz stworzenie nowych, niezależnych zasad oraz form. Z tą pierwszą związany jest Siergiej Diagilew, który zrewolucjonizował balet, tworząc z niego wielkie widowisko sceniczne. Wśród nowych form, oderwanych od baletu, należy wskazać na związek z muzyką jazzową oraz tańce pochodzenia amerykańskiego: one‑step, tango czy fokstrot.

4. Ciekawostki